
مشاعات ساختمان چیست؟
با گسترش فرهنگ آپارتماننشینی، بخشهای مشترک ساختمان بیش از پیش اهمیت پیدا کردهاند. راهروها، آسانسورها، حیاط و پشتبام از جمله مشاعات ساختمان هستند که در مالکیت همه ساکنین قرار دارند و استفاده از آنها تحت مدیریت مدیر ساختمان و قوانین مصوب مجمع عمومی مالکین صورت میگیرد. رعایت قوانین مشاعات، از بروز اختلافات و تنشهای میان ساکنین جلوگیری میکند.
اصول استفاده از مشاعات
-
حفظ نظافت و احترام به حقوق سایر ساکنین
-
عدم استفاده شخصی از فضاهای مشترک
-
رعایت قوانین تعیینشده توسط مجمع ساختمان
-
پرداخت هزینههای مشترک بهصورت عادلانه
-
عدم ایجاد تغییرات بدون موافقت تمامی مالکین
تمامی ساکنان حق استفاده برابر از مشاعات دارند، اما هیچ مالکیتی شخصی بر این فضاها اعمال نمیشود. تصمیمگیری دربارهٔ مشاعات نیازمند توافق جمعی است و رعایت حقوق دیگران موجب ایجاد محیطی آرام و منظم میشود.
حیاط مشاع و قوانین استفاده

حیاط یکی از مهمترین مشاعات است و استفادهٔ شخصی از آن، مانند انبار وسایل، پارک خودرو یا نصب سایهبان، ممنوع است. قانون شهرداری و کمیسیون ماده ۱۰۰، هرگونه ساختوساز غیرمجاز در حیاط مشاع را قابل پیگیری و تخریب میداند. ساکنانی که قوانین را نقض کنند، مشمول محدودیتها و جریمههای قانونی خواهند شد.
چالشهای استفاده از حیاط
در برخی ساختمانها، دسترسی به حیاط محدود به واحدهای همکف است و این موضوع میتواند اختلافاتی ایجاد کند. حتی اگر دسترسی انحصاری داشته باشید، تغییرات یا استفادهٔ ویژه از حیاط بدون اجازهٔ سایر مالکین غیرقانونی است.
استفاده از پشتبام مشاع
پشتبام نیز در مالکیت تمامی ساکنین است و استفاده شخصی از آن بدون موافقت جمعی ممنوع است. تمامی هزینههای تعمیر و نگهداری پشتبام باید توسط همه ساکنین پرداخت شود، حتی اگر برخی واحدها کمتر از آن استفاده کنند.
تصرف عدوانی در مشاعات
هرگونه تغییر یا استفادهٔ غیرمجاز از مشاعات، تصرف عدوانی محسوب میشود. سایر ساکنین میتوانند از طریق شورای حل اختلاف یا دادگاه پیگیری کنند. مجازات تصرف عدوانی طبق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی بین یک ماه تا یک سال حبس است و در صورت خسارت، جبران آن نیز الزامی است.
تغییرات در مشاعات
تغییر در نمای ساختمان، نصب وسایل اضافی یا هر گونه تغییر ساختاری نیازمند توافق تمامی مالکین است. بهتر است تغییرات ابتدا در جلسات مجمع عمومی مطرح و پس از تصویب، اجرا شوند تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.
فروش مشاعات
مشاعات قابل فروش نیستند و هیچ مالک حقی برای فروش بخشی از راهرو، حیاط، پاسیو یا پشتبام ندارد. هرگونه معامله غیرقانونی باطل است.
شکایت و مجازات استفاده شخصی
اگر فردی بدون اجازه از مشاعات برای مقاصد شخصی استفاده کند، میتواند مشمول جرایم مالی یا اقدامات قانونی شود. شدت جریمه به میزان تخلف بستگی دارد و ممکن است شامل جریمه نقدی یا الزام به رفع تصرف باشد.
تصرف قانونی مشاعات
در برخی موارد، تصرف مشاعات ممکن است بر اساس حکم قضایی انجام شود. حتی در این صورت، ساکنین میتوانند از طریق مراجع قانونی نسبت به ابطال حکم اقدام کنند.
پارکینگ و هلیپد مشاع
پارکینگ و هلیپد در ساختمانهای مدرن تنها برای استفاده مشخصشده طراحی شدهاند و استفادهٔ شخصی یا تغییرات غیرمجاز در آنها ممنوع است و قابل پیگیری قانونی است.
نتیجهگیری
مشاعات بخش حیاتی هر آپارتمان هستند که رعایت قوانین و حقوق سایر ساکنین باعث کاهش تنش و ایجاد محیطی آرام میشود. در صورت بروز اختلاف، راهکارهای قانونی متعددی وجود دارد.









